Home   Okolice   Kwatery   Galeria   Cennik   Księga gości   Dojazd   Kontakt    

Swornegacie jest wsią z 900 mieszkańcami należącą do Gminy Chojnice, powiatu chojnickiego, województwa pomorskiego. Miejscowość leży 19 km na północny wschód od Chojnic, nad rzeką Brdą, na pojezierzu pomorskim, sąsiaduje z Parkiem Narodowym Bory Tucholskie, na terenie Zaborskiego Parku Krajobrazowego. Na południe od Swornegaci leży duże jezioro Karsińskie o powierzchni 648 ha.

▪ Pierwszą wzmiankę o wsi podaje dokument papieża Grzegorza X z dnia 15 lipca 1272 roku, który poleca opiece biskupów chełmińskich ulokowany tutaj zakon augustianów. Ufundował go tutaj książę pomorski Mestwin II i jego żona księżna Eufrozyna.
▪ W 1275 roku ojcowie augustianie dysponowali już kościołem. Książę Mestwin staje się ich dobroczyńcą nadając przeorowi Borysławowi Swornegacie wraz z jeziorem Łukomie.
▪ W 1291 roku do wsi przybywa z licznym orszakiem książę Mestwin II i nadaje osadzie przywilej lokacyjny, potwierdzony przez biskupa włocławskiego, a następnie w roku 1294 przez księcia Przemysława II.
▪ Ojcowie augustianie nie mieli tutaj spokoju. Klasztor w czasach krzyżackich często napadano. Z tego powodu Wacław III zezwolił w 1303 roku na połączenie augustianów z zakonem cystersów w Oliwie.
▪ Aby zapobiec konfliktowi cystersi na życzenie wielkiego mistrza Luthera ks. Brunszwiku oddali Swornegacie Zakonowi. Administracyjnie osada została włączona do komturstwa tucholskiego i zamieniono ją na folwark.
▪ W 1330 roku powstało tu wójtostwo krzyżackie.
▪ W 1382 roku komtur tucholski Henryk von Bullendorf nadał ziemię folwarczną nowym osadnikom.
▪ W 1466 roku na mocy II pokoju toruńskiego Pomorze powróciło w granice Królestwa Polskiego. Swornegacie zostały włączone do klucza kosobudzkiego.
▪ Przywilej z 1382 roku pozwala przypuszczać, że w osadzie była szkoła parafialna. Jej istnienie potwierdziły dokumenty z XVI i XVII wieku.
▪ Wizytacja kościelna w 1695 roku potwierdziła istnienie we wsi drewnianego kościoła parafialnego z trzema krzyżami pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja.
▪ Od 1617 roku, zapewne z braku duchownego, kościół administracyjnie został podporządkowany Parafii Konarzyny. Pewne usamodzielnienie nastąpiło w 1900 roku.
▪ Obecny kościół murowany pod wezwaniem św. Barbary został zbudowany w 1916 roku. Dawniejszy, drewniany, pochodzący z 1742 roku przeniesiono w roku 1982do skansenu sztuki ludowej we Wdzydzach.
▪ W czasie między I a II wojną światową Swornegacie miały przeważnie drewniane chaty kryte strzechą. Ludność z trudem uprawiała piaszczystą i mało wydajną ziemię. Dodatkowym źródłem dochodu było rybołówstwo i praca w lesie.
▪ Życie kulturalno-oświatowe było ożywione. Działało wiele organizacji społecznych. Aktywni byli działacze Związku Zachodniego zaciekle w czasie II wojny światowej ścigani przez hitlerowców. Wielu mieszkańców Swornegaci straciło życie. Ich nazwiska upamiętnia tablica umieszczona na ścianie kościoła parafialnego.
▪ W 1932 roku została oddana do użytku murowana szkoła, funkcjonująca do dzisiejszego dnia.
▪ Podczas okupacji hitlerowskiej ludność wsi została wysiedlona, a całą okolicę włączono do obszaru ćwiczeń wojskowych. Część ludności wywieziono w głąb Rzeszy, część do innych wsi powiatu chojnickiego. Z powodu nieostrożności żołnierzy wybuchł pożar i część wsi spłonęła.
▪ Po wojnie władze PRL zamierzały ocalałą ludność przesiedlić na "ziemie odzyskane", a teren gromady przeznaczyć pod zalesienie.
▪ Przystąpiono jednak do odbudowy wsi. Domy drewniane zamieniły się na murowane.
▪ W 1962 roku ponownie wybuchł we wsi pożar i zniszczył pozostałe chaty.
▪ W 1962 roku miejscowość została zelektryfikowana.
▪ Wielkim wydarzeniem dla mieszkańców było otwarcie w 1963 roku domu kultury. Zbudowany został czynem społecznym.
▪ W roku 1966 oddano do użytku internat przyszkolny.
▪ Nowy budynek internatu przekazano dzieciom w 1988 roku.
▪ W 1995 roku społeczeństwo wsi otrzymało salę gimnastyczną.
▪ Znaczne zmiany przyniosły lata dziewięćdziesiąte. Gmina Chojnice zainwestowała w Swornegaciach ogromne środki finansowe. Wieś została stelefonizowana, zwodociągowana i skanalizowana. Pojawiły się chodniki i stylowe lampy oświetleniowe.
▪ Swornegacie ciągle rozwijają się. Stają się miejscowością wczasową szeroko znaną w Polsce

Opracował mgr Ryszard Kontek
na podstawie: Cz. Wycech
"Powiat chojnicki - ziemia, ludność, przeszłość".
Życie gospodarcze i społeczne, Chojnice 1936 rok.